Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dyrektorów Samorządowych Domów Pomocy Społecznej jako reprezentant środowiska mieszkańców i pracowników z blisko 85 jednostek, zgłasza swoje postulaty dotyczące zmian w opiece długoterminowej i wiążącej się z nimi deinstytucjonalizacji. Ale nie jesteśmy jedyni. Wraz z utworzeniem funkcji ministra ds. polityki senioralnej oraz Rady ds. Polityki Senioralnej przyspieszyły prace związane z obszarem opieki długoterminowej. W marcu został powołany międzyresortowy zespół ds. systemowych rozwiązań związanych z opieką nad osobami starszymi. Jednym z jego priorytetów jest wypracowanie jednolitego systemu w opiece długoterminowej, do czego potrzebny jest przegląd funkcjonowania całodobowych placówek instytucjonalnych. Konieczne jest wypracowanie zupełnie nowej konstrukcji ich funkcjonowania od strony organizacyjnej i finansowej, ponieważ zarówno ZOL, jak i DPS są finansowane w odmienny sposób, mimo że ich pacjenci czy mieszkańcy tak naprawdę się nie różnią.
Równocześnie działa też Zespół ds. Funkcjonowania Domów Pomocy Społecznej oraz Placówek Całodobowej Opieki powołany przez Radę Pomocy Społecznej. Przedstawiamy tematykę zagadnień, które są omawiane w ramach prac Zespołu wraz z propozycjami ewentualnych rozwiązań.
1. Zapewnienie ciągłości osobom potrzebującym opieki długoterminowej oraz płynności przepływu osób pomiędzy Zakładem Opiekuńczo Leczniczym a domem pomocy społecznej poprzez ustalenie maksymalnej długości pobytu w ZOL, ZPO finansowanej z NFZ.
2. Uproszczenie sposobu realizacji przez domy pomocy społecznej świadczenia usług wsparcia krótkoterminowego i opieki wytchnieniowej poprzez możliwość ich świadczenia na bazie wolnych miejsc statutowych i kadry zatrudnionej w domu pomocy społecznej.
3. Utworzenie i ustalenie wysokości dotacji na mieszkańca domu pomocy społeczneji przekazanie jej na realizację zadań ustawowych (dotacja procentowa lub kwotowa).
4. Zmiana zapisu w ustawie o pomocy społecznej poprzez wpisanie do katalogu zadań zleconych z zakresu administracji rządowej prowadzenia przez samorządy domów pomocy społecznej o profilach psychiatrycznych (tj. o profilu dla osób chorych psychicznie i o profilu dla osób niepełnosprawnych intelektualnie).
5. Ustalenie wysokości dotacji na utrzymanie mieszkańca na tak zwanych „starych zasadach” do wysokości ogłoszonego kosztu utrzymania w danym domu pomocy społecznej.
6. Wyodrębnienie domów pomocy społecznej o profilach psychiatrycznych, jako placówek specjalistycznych z uwzględnieniem:
- zmiany sposobu finansowania z uwagi na specyfikę funkcjonowania,
- uwzględnienie w finansowaniu domu pomocy społecznej jako kosztowniejszej formy opieki w przypadku konieczności zapewnienia specjalistycznej i i zindywidualizowanej opieki osobom z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
- uwzględnienie w finansowaniu utrzymania standardu specyfiki placówki.
7. Dofinansowanie utrzymania i podnoszenia standardu w domach pomocy społecznej mające na celu utrzymanie wysokiej, jakości świadczonych usług.
8. Utworzenie katalogu stanowisk pracy w domu pomocy społecznej z ustaleniem najniższego wynagrodzenia zasadniczego z zapewnieniem dodatków do wynagrodzenia (w tym dodatku za prace o szczególnym charakterze) oraz odrębnym finansowaniem zawodów medycznych według obowiązujących przepisów.
Ponadto Zespół uważa, że w Polsce powinien istnieć jeden filar opieki długoterminowej zgodnie za kamieniami milowymi A69G i A70G.
Istniejące dwa systemy, niezależnie od siebie, nie gwarantują właściwego wsparcia osobom przewlekle chorym i niesamodzielnym. Są źródłem nierówności w dostępie do świadczeń wynikających z uprawnień obywateli. Opieka długoterminowa realizowana jest zarówno w systemie ochrony zdrowia, jak i w systemie pomocy społecznej.
System pomocy społecznej realizujący w bardzo wielu przypadkach zadania podobne, tożsame do tych realizowanych przez system ochrony zdrowia, przerzuca finansowanie tych zadań na osoby korzystające ze wsparcia, pomimo uprawnienia wynikającego z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego
Bardzo wymiernym przykładem jest dom pomocy społecznej (DPS) i zakład opiekuńczo-leczniczy (ZOL). W uproszczeniu, dom pomocy społecznej, czyli usługi opieki długoterminowej: w tym pielęgniarsko – opiekuńcze są finansowane przez mieszkańca, członków rodziny oraz gminę. W przypadku zakładu opiekuńczo-leczniczego jest to opłata mieszkańca plus środki publiczne.
Postulaty jednego systemu opieki dlugoterminowej, równego finansowania jednostek i wynagradzania pracowników pomocy społecznej i ochrony zdrowia, zrównanie w wymaganiach standardów DPS i innych placóek opieki i wsparcia, to też postulaty naszego Stowarzyszenia.
Szukamy zatem wspólnej płaszczyzny w poszukiwaniu rozwiązań i zmian w świadczeniu usług niezbędnych i coraz bardziej potrzebnych w starzejącym się społęczeństwie polskim.