W dniach 16-17 maja 2022 w Trzebawiu pod Poznaniem odbyła się ogólnopolska konferencja pod nazwą: „Funkcjonowanie domów pomocy społecznej w aktualnej sytuacji społeczno – politycznej (pandemia, wojna na Ukrainie, deinstytucjonalizacja)”,
Na konferencji, dyrektorzy Samorządowych Domów Pomocy Społecznych w obecności zaproszonych gości omówili bieżącą problematykę związana z prowadzeniem naszych domów.
Poruszono również temat zapisów dotyczących DPS w Strategii rozwoju usług społecznych – polityka publiczna na lata 2021 – 2030 (z perspektywą do 2035).
Obecni na spotkaniu Dyrektorzy szczególną zwrócili uwagę na opracowanie koncepcji perspektywicznych działań Domów Pomocy Społecznej, które oparte winny być na wiedzy i doświadczeniu Dyrektorów prowadzących takie jednostki oraz zapotrzebowaniu społecznym na usługi przez nie świadczone.
Jedną z najważniejszych konkluzji spotkania, była zgoda co do faktu iż Domy Pomocy Społecznej wymagają zmian w zakresie ich prowadzenia, finansowania oraz organizacji prawnej.
Niewątpliwie obecna sytuacja wielu Domów Pomocy Społecznej – mimo znanych powszechnie potrzeb związanych ze starzeniem się społeczeństwa oraz sytuacją zdrowotną obywateli – niepełnosprawnościami, chorobami przewlekłymi, w tym psychicznymi - jest zła lub bardzo zła.
Obecni na spotkaniu dyrektorzy zaproponowali następujące kierunki zmian.
1. Ujednolicenie standardów całodobowych usług dla osób starszych, niesamodzielnych czy niepełnosprawnych, niezależnie od sektora – samorządowy, publiczny, pozarządowy czy prywatny - który tę usługę świadczy. W obecnej sytuacji, funkcje tę realizują 4 sektory:
• Sektor pomocy społecznej: domy pomocy społecznej
• Sektor służby zdrowia: ZOL, Oddziały szpitali itp.
• Sektor prywatny: wszelkiego rodzaju działalności prywatnej, prywatne Domy Opieki
• Sektor pozarządowy: fundacje, stowarzyszenia
Z pewnością ujednolicenie zasad prowadzenia tego typu działalności wpisuje się w interes społeczny zaspokajając potrzeby różnych grup społecznych. Wskazane jednak byłoby aby tego typu działalności umocowane były w obecnie obowiązującym prawie i osadzone były na tych samych obowiązkach.
2. Wprowadzenie zmiany w obecnie obowiązującej ustawie o pomocy społecznej, dotyczącej ponoszenia pełnej odpłatności w przypadku pozostawienia majątku trwałego przez osoby umieszczane w Domach Pomocy Społecznej. Niejednokrotnie spotykamy się z taka sytuacją, gdzie gmina kierująca ponosi odpłatność a członkowie rodziny korzystają z majątku pozostawionego przez mieszkańca. Nieuczciwe jest również fakt, że w przypadku sprzedaży majątku trwałego- osoba zamieszkująca w DPS jedynie przez rok uiszcza pełna odpłatność mimo iż posiada znaczne środki finansowe.
3. Wprowadzenie zapisów umożliwiających skierowanie do DPS, osób które chciałyby ponosić pełną odpłatność bez konieczności przeprowadzenia całego procesu administracyjnego.
4. Umożliwienie realizacji opieki wytchnieniowej w Domach Pomocy Społecznej w ramach posiadanych struktur, w wolnych miejscach pobytowych.
5. Wprowadzenie zmian legislacyjnych umożliwiających Domom Pomocy Społecznej realizacje pozostałych usług niezbędnych w wymiarze społecznym, przy jednoczesnym zachowaniu jakości w stosunku do ceny.
Mogłyby to być miedzy innymi:
• Usługi kateringowe, usługi pralnicze, usługi transportowe
• Usługi hotelarskie
• Usługi rehabilitacyjne, terapeutyczne, wsparcia psychologicznego
• Usługi szkoleniowe w zakresie opieki nad osobami niepełnosprawnymi dla opiekunów
6. Ponadto na terenie wielu Domów Pomocy Społecznej można byłoby w ramach już istniejących struktur tworzyć takie miejsca jak:
• Mieszkania chronione,
• Teleopieka,
• Pobyty komercyjne
• Pobyty krótkookresowe
Mamy nadzieję, że rozwiązania przez nas przedstawione korzystnie wpłyną na kreowana przez Ministerstwo politykę, ale również pozwoli uszanować dorobek samorządów i Domów Pomocy Społecznej za trud włożony w wystandaryzowanie naszych domów oraz ogromnych środków finansowych poniesionych na ten cel.
W naszej opinii, byłoby niewybaczalnym błędem likwidowanie tego wszystkiego co tworzone było z takim trudem i wysiłkiem przez wiele lat, szczególnie w obliczy problemów związanych ze starzeniem się społeczeństwa oraz zmiany struktury rodziny. Uważamy że pomoc instytucjonalna będzie konieczna i obowiązkowa a my jako instytucje, które nie rzadko, pełnia te funkcję od 70-80 lat możemy to zrobić najlepiej i pod pełna kontrolą służb Państwa.